Ekirajaapülee

Tü Wikipeetia
Ir a la navegación Ir a la búsqueda
Ekirajaapülee Hardvard, Mma Mulo'usu Ameerikajatü.

Ekirajaapülee (alijunaiki: Universidad) es un establecimiento educativo de enseñanza superior y de investigación. Se puede ubicar en uno o varios lugares llamados campus o núcleos. Otorga grados académicos y títulos profesionales.

Origen[anaataa | anaatawaa suurala]

El término "universidad" se deriva del latín universitas magistrorum et scholarium, que aproximadamente significa "comunidad de profesores y académicos". La primera universidad llamada por ese nombre es la Universidad de Salamanca, en España; fue la primera de Europa que ostentó el título de Universidad por los decretos de 1253 del rey Alfonso X de Castilla y León y del Papa Alejandro IV en 1255. Sin embargo, la Universidad de Bolonia fue fundada en 1088, como la Escuela de Derecho de Bolonia; pasó a ser formalmente una universidad en el año 1317.

En América[anaataa | anaatawaa suurala]

Las primeras universidades americanas fueron creadas por la Corona Española en la etapa colonial. Ni Inglaterra ni Portugal, ni las otras potencias coloniales menores, fundaron universidades en América. La primera universidad fundada oficialmente, de acuerdo a la normativa jurídica impuesta por la monarquía española, fue la Real y Pontificia Universidad de San Marcos, en Lima, Perú. Es la actual Universidad Nacional Mayor de San Marcos. Los Españoles fundaron universidades en Ciudad de México, Quito, Sucre, Bogotá, Caracas, Santo Domingo y otras ciudades, pero muchas ya no existen hoy. La universidad más antigua de Venezuela en existencia continua, es la Universidad Central de Venezuela, fundada en 1721 como Colegio Seminario de Santiago de León de Caracas.

Ekirajaapülee (alijunaiki: Universidad) Ekirajaapüleekalü shia wane miichi eere shikirajünüin wayuu, eepaja'a kojuyasu sukua'ipa.

Tü universidad münakalü[anaataa | anaatawaa suurala]

Eesu tü ekirajaale napüla naa e'eiwaliikana koleejiain tu bachillerato münakalü, suchikije tia eesu tü Ekirajaapüle Universidad, eere nekirajünüin naa a'yataainjanakana mmapeena ma'aka na'in naa tottoonkana, naa ingenierokana je waneeirua a'yataawaa

Ekirajaapülee[anaataa | anaatawaa suurala]

Ekiraajapüleeka shia eere sükotchiraain naa ekiraajaasükalüirua süpüla atijaa karalo'uta. Shia eere shikirajaain wayuu miyo'uyu, wayuu laau'laayu, majayut, chira jima'ai, otta teepichi. Shia eere na'atapajüin naa ekirajaainkalü namaa naa ekirajüinkana süpüla joo natüjüinjatüin tü kasaka süpüshüa'a ekirajünüinka anain müsia tü natijeeka apülee, otta tü natiijaaka, supüla joo na'yataajatüin otta neeküinjatüin so'u tü natiijaaka apülee.

Eesu kasa anashaantain sulu'u tü ekirajüleeka, eeraajiraashi waya, anasü tü kamaneewaaka sulu'u tü ekirajaapüleeka maimaa wa'aleewain sutuma, eraajiraashi waya we'irukuut; ma'aka sa'ain: wayuu uraliyuu taya nüchoon wayuu Aapushana, otta wayuu Uliana taya nüchoon Saspuana müshi na wayuukana sulu'u türa ekirajüleeka. Maima müsuja'a wayuu otta tepichi ka'aleewainka sünainjee ekiraajawa sünain atiijaa karalo'uta, naa tepichi ekirajaashiikana kojutusu natuma tü nakuwa'ipaka, sünainjee epijawaa, wayuuwaa jee kapüshaa.

Maima kasa nekirajaaka anain naa tepichikana natuma naa ekirajüliikana sulu'u tü ekirajaapüleeka, nanülia naa ekirajuliikana sutüma wayuu icha'ya wajiraa marakariitaa, otta ekirajaashi wayuu sünain eraajiraain sünülia woumainpa'a.

Waima sukua'ipa tü ekirajaapüleeka[anaataa | anaatawaa suurala]

-Eesu ekirajaapülee napüla naa tepichikana shia tü Koleejiaa münaka, eere süttiaka atijaa karalo'uta.

- Eetaasü tü ekirajaaleeka napülaa naa ei'waliikana atijaain sukua'ipa tü kasa eekalü sulu'u woimainpa'a shia tü wachiyeraato münaka.

-Otta süchikajee tia ee müsia tü ekirajapüleeka miyo'usüka: (shia tü Universidad münaka) eere nekirajünüin naa a'yataainjanakana mmapeena ma'aka na'ain naa tottookana naa ekirajuliikana karalo'uta, naa awalakajüliikana pütchi jee otta waneeirua a'yatawaa.

Choüjasümain türa'a ekirajapüleeka süpüla lootüinjatüin tü waküaipaka sünain a'naa, sünain tü ayataawaa, süpula anaijatüin sükua'ipa tü majaayüt, nüküaipa chii jima'aikai, chi'iraa tepi'chii . A'anasümain türa'a ekirajapüleeka süpüla yaleetüinjatüin wayuu sulu'u Sü'ümain, e'ree jo' wakotchajira'a süpülajo tü pütchikaa e'itanaanakaa e'ekii wamüin, süpüla aküjaa kasakaa süpüshua'a natiijakaa apüleeru'u wayuu, sümüin nachonyuu süpüla ka'ika süpüshua'a,

Eesü ekirajapülee sütüma wayuu süpula ati'ija akumaajaa kanasü, kakatüsü sünaa kasakat süpüshua'a sutuma wayuu, Kanasü, süi, jama'a, Süsü, amüchi, si'iraa, iita, uwoma, alepü, kutpeera, mantaalüpü, peyon, she'in, waima kasa sütijaka apülee Wayuu: a'anaa, atülaa, E'inaa, asichajaa maawi, atükaa amüchii, asonoo kutpeeraa, akanajaa, awalerajaa, jiitpai. Sümaayalee ouuttajaa, Shia tia'a shikira'ajaka anain Wayuu sülü tü ekirajapüleeka.