E'isuttajaa
E'isuttajaa (alijunaiki: hilar) tü e'isuttajaaka shia tü awaleerajaka jiitpai süka isutta sutuma wayuu, joyotüsü süpüla awaleeraja, sünaatüin sünain süpü'ü tü isuttaka, piantuasü sukuaipa tü jiitapaika süpüla awaleerajüna, oko'ojünüsü shiipaaya süpüla sainjünüinjatüin mapa sü'i kayülainsü, pi'itouyaa, keinñaasü otta a'naa susu süka.
Tü sükuaipa shiataaya wayuu jier sümaiwa, maaka sain tü oushunuukana, keirumayutnuukana, shiitain shiki süpüla tü majayutnuukana wanaa süma süttüin sünainje majayüla, apütainjatüka shia napüla na aikeyuukana süpüla neitain nachoin sünain tü awaleerajaka jiitpai süpüla natulainjatüin noula suma nasusia watta kai, aikeleetnüinjana sünain wattama'alü, aliuka eepünalee naya mainrain kasa süpüla tütüinjanain naya waneepia otta nojoluinjatüin motuin nain tü sükuaipaka wayuu.
Sükuaipa wayuu mo'ulu yaa
Sünainjee tü jimataaka sutuma tü ayulee joutpünaaka sainküin mmaka wainma wayuu tü jülüjaka ain sükuaipa tü ainjaaka süi musia tü awasajaaka süi eekai atutuin supula süwalerajünüin suchukua süpüla jeketuinjatüin. Wainma na jimo'otunü atütüjalaakana sünain muinma yaa sutuma tü muliaka sünainje ain shiire tü ayatawaaka eeshiiya kamalüin namuin tü sükuaipaka shiataaya noushunu sümaiwa.
Isutta
[anaataa | anaatawaa suurala]Tü isuttaka akumajünüsü süka susaa wunuu eekai lotuin musia wanee shiipa taapüla kooyoosü kousü atumaa pasanain sunain tü wunuuka, pasanuashi chi wunuu iipünaajachikai musia yaa mo'olu laütaasü tü wunuu susaayaakat. Tü shia sükuaipa shiisuttan wayuu neitaala na laülayuukanat apüleerua süpüla shiitainjatüin wayuu shikii napüleerua na aikeyuukana süpüla nojoluinjatüin amüloulin tü akuaipaaka.
Sujutu tü e'isuttajaaka jiitpai
[anaataa | anaatawaa suurala]Kojuteesü atumaa tü sukuaipaka shiatain wayuu jier maaka sain tü e'isuttajaaka jiitapai süpüla keisalainjanain naa wayuukana, kojutuinjatü namuin tü nejitpaisekat suulia sututamatüinjatüin tü noulakat otta tü susu eekat namaana. Anasü aka piantuain suuttajia süpüla icheinjatüin tü jiitpaikalü, tü shia suashirüinka wayuu sümaiwa akaa shian shiküin o'u tü ainjaaka sümaa atulaa süi süma susu.
Ekirajaa sünain eisuttaja sulu'u ekirajüleeka
[anaataa | anaatawaa suurala]Na tepiichi ekirajaashiikana sulu'u tü ekirajüleeka e'itaaneeshii sünain tü ekiirajawaaka sulu'u sükuaipa sainjia wayuu, akaa kojutuin mo'ulu yaa tü ekirajaaka sulu'u piama akuaipaa. Choujaasü namuin natütütnüinjanain ain sünain tü awaleerajaka jiitpai süpüla nainjatüin süi süma susu na'atou na neikana namaa na apüshiikana.