Ama
AMA (alijunaiki: caballo) Mürüt pienchi süsa'a, miyo'u sunut, eküshi alama, Wane mürüt e'ejetuu nütüma chi wayuukai; mürüt jümülüin wayuu, jümaiwale'e ma'i aapajuushi namüin naa wayuu eejanaka nutuma chi pülashikai, ja'ujee ni'rüin nümülian wayuu jüka nü'üi, alumajunüshi (sü) jüpüla ee'jenaa, otta müsia jutuma wayuu eekai eein ama jüma'ana, wayuu washirü, kojutushi atumaa ja'ujee amaajuchin, na wayuu epijüliikana otta arüleejüliikana ama, epijashi ama jüpüla e'ejetaa, jüpüla awatawaa, arüleejia, otta müsia apalaalajia. o'nooya. Ama e'ejetuukai (t) anasü ma'i niinase, nujuleenain, nipeyonse, nukutpeetse, nukushpalajana a'nennüshi ma'i walawaire nujuitui chi wayuu ke'ejenakai.ne'ejena sünain a'yatawaa, sünain mekeerüü, ne'ejena sünain alapajaa. ne'ejena wane anüliee, ne'ejena wane pütchipü'ü sünain e'ikajawaa pütchi. Eesü süpüla ne'ejenain wane wayuu toolo otta wane wayuu jiet. Otta eesü müleka nuwa'teerüin sünain tü shaitaa kanüliakat awate'era ama.
Ama namüi na wayuukana[anaataa | anaataa anüliaa]
Tü amakat namüin na wayuukana aküjasü süchiki kapülainyuu, yala'yalaa, kojutuu, anaa, aküjasü süchiki sünain anashin wayuu, chi wayuu kama'anakai shia. Choujaashü süpüla awaraijawaa, ayoujirawaa, ne'ejena