Alapajaa

Alapajaa amuuyuupa'a

Asakaa wayuu

Alapajaa (alijunaiki: visita solidaria) shia nuwaraijaapa wane wayuu shi'iree ounajawaa no'u wayuu eekai kasa alatüin namüin, tia maka shi'iree yalain naya namaa jee sünain aapajawaa kasa aashajaanaka saa'ujee. Sünain sukuwa'ipa wayuu, anasü alapalaa napüshi kataiwa'a no'u.

Sünain ouktaa

Eesü alapajaaka sünain kaamakaa münaka sütüma wayuu eere a'yalajüno'ulu wayuu sünaajaapa natuma süpüshi, natuma su'rulainrua, natuma shi'raajüin napüshua'a, paala sümaleiwa e'eyalaajunoü naa müliishi sutumaa napüshii maaliipünaa.

Süküjala wayuu laülaayuu

Ouktaiwa wane wayuu tü naa'in o'unusu icha'a jepiramüin, sünain tia o'unaaka kemiashii wopulu'u, o'unusu nümaa tü saa'inka kaa'ulaa, pa'a, anneerü, eekai ekiirain sü'ütpünaa alapajaa, tia maka sükajee cho'ujaain nümüin süpüla anainjachin nia icha'a jepira eere shia nürüleejattaain.

Süsalijaanapa wanee wayuu, palajana aashajaasü süpüshi nümaa sulu'u lapü, kakalia süchikajee ouktaa, ale'eyaa sukua'ipa tia, sünainjeejatüin kajutüin sutuma wayuu saamakaa, chira wayuu müliashii.

Wainma sukua'ipa alapajaaka

• Alapajuno'u wayuu eekai anaajaain sutuma ayuule, eekai pasiruain, ojoi'tunushii maka piama otta apünuin ka'i süchikejee niyokojooin.

• Eekaja'a chi asiruukai nnojoishi alapajuno'u, ojoi'jaanüshi wattuwo'ushi (nnojoishi alapajuno'u) maka tü kainjalaaka nnojotsü kekiirain. Chi asiruukai ojoi'tunushi mmaapü nimüiiwa'a wattalu'u suulia aamakaka. Otta chi anaajaashikai sutuma ayuulee wooweralu'ushi.

• Eetaasü tü a'yalajiraaka soo'u wayuu ekaai kama'airüin anaajaain shia tü jiipüpaashia.

Ekiira sünain alapajaa

Sünain wane jutkataa süchiirua wane alapajaa, eeweesü shikiira, sükajee saashin wayuu laülaayuu cho'ujaasü eeinjatüin süpüla shiküin yolujaa jee müsia naa wayuukana jutkatushiikana. Akatsa'a nnojolu'uin wanaawain shikiira wane kasa, sükajee eein jutkataa eekai achuntuushin sutuma lapüt jee müsia eesü jutkataa o'ttusu sünainjee wane kasachiki jee sünainjee ouktaa.

Eesü alapajaa eekai akumajünüin paala, yootunüsü palajana süpülapünaa aa'injünüin, e'itaanüsü wane ka'i süpüla, süntapa'a chi ka'ka'i outkajaashi wayuu sünain, jee müsia eeshi wayuu eekai kakoloin shi'ipajee. Otta müsia, naa shipiajanaka ounuwaashi palajana, süpülapünaa jutkataaka shi'iree eeshaatain eküülü jee emiraa sünain.

Naa wayuukana natüjaa aa'u tü nakua'ipaka, sükajee shiain tü nakua'ipain sümaiwajee, natüjaa aa'u jamüinjatüin sukua'ipa wane alapajaa jee müsia wane jutkataa, sutuma tia, eeshi wayuu eekai kamülüin otta eesü mürülü nama'ana suulia müliakuu müin naya sünain wanee jutkataa eekai mekiirain.

Alapajaa saa'u wayuu ayuuisu

Naa wayuukana alapatshi weinshi wayuu maka eere wane kasa alataka namüin natünajutu otta sümüin nüpüshi. Tü alapajaaka wayuu müsüka saa'in wane o'unajawaa shi'iree e'rajawaa jee müsia asakiraa süchiirua jamüirü naa'in naa wayuu eekai ayuulin. Jee müsia maka eere wane kasachiki eekai alatüin namüin naa alapatnüshiikana.

Maka eere wane müjaa otta cho'ujaale kasa sümüin wane wayuu, eesü süpüla süntüin nüpüshi otta nutünajutu shi'iree asakitnüin jamüirü naa'in. Ale'eyan sukua'ipa wayuu, eesü akaalijirawaa waneepia.